Het afgelopen jaar stond in het teken van herstel en versterking na een periode waarin we van de ene crisis in de andere rolden. De coronapandemie, de vluchtelingencrisis en de gevolgen van internationale conflicten, zoals de energiecrisis en schaarste, hebben hun invloed gehad. Hoewel 2024 geen grote onverwachte gebeurtenissen kende, is het besef in Nederland toegenomen dat onze nationale veiligheid onder druk staat. Dit heeft geleid tot een groeiend bewustzijn dat we als samenleving voorbereid moeten zijn op nieuwe, onverwachte situaties en onze weerbaarheid moeten vergroten. Daar ligt voor ons een belangrijke focus in het nieuwe jaar.
Het jaar 2024 was een jaar van verdere ontwikkeling en invoering van de plannen die eind 2023 zijn vastgesteld. De thema’s uit ons beleidsplan ‘Samenwerken aan veerkracht en veiligheid 2024-2027’ zijn actueler dan ooit en hebben in het afgelopen jaar meer vorm gekregen.
Als organisatie hebben we op verschillende fronten stappen gezet. We hebben onze samenwerking verbeterd, en geïnvesteerd in informatievoorziening, datagestuurd werken en informatieveiligheid. Daarnaast hebben we de landelijke en regionale crisisbeheersing versterkt, om beter voorbereid te zijn op langdurige crises. Op urgente thema’s en risico’s in onze regio, zoals hoogwater, langdurige stroomuitval en weerbaarheid, hebben we de samenwerking met betrokken partners verbeterd. Voor natuurbrandbeheersing hebben we gezamenlijk een integrale aanpak ontwikkeld.
Een belangrijke mijlpaal was de lancering van Brabant Alert, een nieuwe website voor risico- en crisiscommunicatie. Hier kunnen inwoners terecht voor informatie tijdens een crisis of ramp, maar ook om zich voor te bereiden op mogelijke crises en hun weerbaarheid te vergroten bij verschillende maatschappelijke risico’s.
Op 1 januari 2024 trad de nieuwe Omgevingswet in werking en hebben we het afgelopen jaar kennis gemaakt met de veranderende werkwijzen. We hebben onze gemeenten hierin ondersteund en zetten dit voort in het nieuwe jaar.
Daarnaast hebben we onze nieuwe werklocatie in Zeeland officieel geopend en in gebruik genomen. Als gevolg hiervan zijn de nodige logistieke plannen en werkprocessen aangepast. Ook zijn we begonnen met de vernieuwbouw van onze locatie in ’s-Hertogenbosch, waarvan al de eerste bouwfase is opgeleverd.
Hoewel we al langere tijd erg terughoudend waren met het gebruik van blusschuim, de inzet van milieuvreemde stoffen en het minimaliseren van PFAS-houdend schuim, hebben we in 2024 extra inspanningen geleverd. Dit heeft geleid tot volledig PFAS-vrije brandweerzorg in Brabant-Noord.
Het afgelopen jaar kende ook enkele grote en opvallende incidenten, zoals de brand in parkeergarage Velderwoude in ’s-Hertogenbosch en de brand bij koel- en vrieshuis Vice Versa in Oss. Deze incidenten waren opvallend door hun complexiteit en de moeilijke omstandigheden waarin ze beheerst moesten worden. De enorme inzet van mens en materieel, de multidisciplinaire samenwerking in de hele regio, inclusief eenheden buiten de regio en specialistische inzet, waren hierbij cruciaal.
Vooruitkijkend naar 2025 blijven we investeren in de weerbaarheid van onze organisatie en naar een meer zelfredzame en weerbare samenleving. We blijven ons inzetten voor de versterking van de landelijke en regionale crisisbeheersing en streven naar toekomstvaste brandweerzorg met behoud van vakmanschap binnen de brandweer. Wij gaan door op de ingeslagen koers. Met versterkte verbindingen, werken in we 2025 samen verder aan een veilige en weerbare toekomst.
Met trots presenteren wij u ons jaarverslag 2024.
Directeur Veiligheidsregio Brabant-Noord en Commandant Brandweer
wonen, werken en recreëren in Brabant-Noord.
Bernheze, Boekel, Boxtel, Heusden, ‘s-Hertogenbosch, Land van Cuijk, Maashorst, Meierijstad, Oss, Sint-Michielsgestel en Vught.
Als Veiligheidsregio Brabant-Noord werken wij met elkaar aan een veilige Brabantse leefomgeving. Wij leren mét en ván bedrijven, burgers, gemeenten en onze partners over belangrijke veiligheidsthema’s, nu en in de toekomst.
Elke dag werken wij op een professionele en bevlogen manier mee aan een duurzaam veiliger Brabant. We beschikken over waardevolle informatie, kennis en ervaring op het gebied van veiligheid. Door deze unieke expertise te bundelen en te delen, werken we samen aan het succesvol voorkomen, voorbereiden, bestrijden en leren van crises en incidenten. We brengen (toekomstige) veiligheidsthema’s en -risico’s in kaart. En verbinden hierbij verschillende partners. Samenwerken vinden wij vanzelfsprekend. We zijn sterk lokaal verankerd. Met elkaar voeren we ons vak met passie, trots en plezier uit.
Totaal 332 medewerkers
Totaal 907 medewerkers
Totaal 59 medewerkers
Totaal 50 medewerkers
Onder overig personeel worden externen en stagiaires verstaan.
| Leeftijd | Vrouw | Man |
|---|---|---|
| 15 tot 25 jaar | 1 | 3 |
| 25 tot 35 jaar | 24 | 39 |
| 35 tot 45 jaar | 21 | 62 |
| 45 tot 55 jaar | 24 | 65 |
| 55 tot 65 jaar | 17 | 71 |
| 65 jaar en ouder | 1 | 4 |
| Totaal | 88 | 244 |
| Leeftijd | Vrouw | Man |
|---|---|---|
| 15 tot 25 jaar | 2 | 43 |
| 25 tot 35 jaar | 22 | 204 |
| 35 tot 45 jaar | 17 | 263 |
| 45 tot 55 jaar | 8 | 226 |
| 55 tot 65 jaar | 1 | 114 |
| 65 jaar en ouder | 0 | 7 |
| Totaal | 50 | 857 |
| Instroom | Vrouw | Man |
|---|---|---|
| Brandweervrijwilligers | 7 | 52 |
| Beroepsmedewerkers | 16 | 29 |
| Jeugdbrandweer | 2 | 13 |
| Extern personeel | 4 | 15 |
| Stagiaires en trainees | 5 | 2 |
| Totaal | 34 | 111 |
| Uitstroom | Vrouw | Man |
|---|---|---|
| Brandweervrijwilligers | 2 | 41 |
| Beroepsmedewerkers | 7 | 14 |
| Jeugdbrandweer | 0 | 5 |
| Extern personeel | 8 | 12 |
| Stagiaires | 1 | 3 |
| Totaal | 18 | 75 |
In mei 2024 woedde er een grote brand bij een koel- en vrieshuis in Oss. Dit werd een GRIP 2 incident. GRIP staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure. Er heeft drie keer een GRIP 1-incident plaatsgevonden in regio Brabant-Noord, bij een parkeergarage in Engelen, een stalbrand in Boekel en een gaslek in een zorgcomplex in Bernheze. Daarnaast is er 21 keer een lokale incidentafstemming geweest zonder coördinatie, dit noemen we ook wel ‘GRIP 0′. De planningsstaf wordt ingezet voor analyse en voorbereiding op risico’s en bedreigingen en werd dit jaar drie keer ingezet.
De brandweer is in 2024 voor 3.800 incidenten gealarmeerd. Dit aantal beschrijft het aantal incidenten waar de brandweereenheden van Veiligheidsregio Brabant-Noord zowel binnen als buiten de regiogrens zijn gealarmeerd. Het ligt hoger ten opzichte van het jaar 2023, waar 3.475 incidenten plaatsvonden. De fluctuering wordt voornamelijk veroorzaakt door weersomstandigheden en de daaruit voortvloeiende meldingen in het betreffende jaar.
In 2024 hebben we meerdere grote incidenten bestreden. Er waren twee incidenten die daarbij opvielen: de brand in de parkeergarage Velderwoude in ’s-Hertogenbosch op 17 januari 2024 én de grote brand bij het koel- en vrieshuis Vice Versa in Oss begin mei. Beide incidenten springen in het oog omdat er sprake was van een grootschalig brandweeroptreden waarbij gezamenlijk met onze partners hard is gewerkt om levensreddend en schadebeperkend op te treden.
In de nacht van 2 op 3 mei werd de eerste oproep aangenomen op de Meldkamer Brandweer Oost-Brabant voor een brand bij Vice Versa in Oss. De brand bij Vice Versa was van ongekende omvang waarbij al onze 38 brandweerposten en vrijwel al onze officieren zijn ingezet. Op een moment zelfs 250 hulpverleners en partners gelijktijdig. Dit incident liep uit op een GRIP 2 incident en er werd na 82 uur en 13 minuten het sein brandmeester gegeven. We hebben intensief samengewerkt met eenheden en specialistische teams uit andere veiligheidsregio’s. Samenwerken aan veiligheid stond centraal.
De impact van de brand was enorm voor de bedrijfseigenaren, de inwoners van Oss, alle hulpverleners en andere betrokkenen. In onderstaande video kijk je terug op deze ingrijpende inzet. Met verhalen blikken collega’s terug. Benieuwd hoe zij het hebben ervaren? Lees de verhalen op ons platform terug!
In 2024 hebben we het meerjarigprogramma Vakmanschap afgerond. We zijn overgestapt van aanbodgericht naar behoeftegestuurd oefenen. We oefenen op de individuele, specifieke risico’s en behoeften van onze brandweerposten die gebaseerd zijn op landelijke branchestandaarden. Twee keer per jaar halen we de behoeften op en vertalen we dit naar oefenplannen en -programma’s. Deze bieden we aan in de vorm van een menukaart. Om dit te ondersteunen zijn er verschillende producten en activiteiten ontwikkeld. De belangrijkste producten op een rij;
Brandweer Nederland heeft in samenwerking met het NIPV een nieuw operationeel uniform ontwikkeld, ter vervanging van het blauwe kazernetenue. De nieuwe uniformen stralen eenheid en professionaliteit uit. Tijs van Lieshout, voorzitter Brandweer Nederland: ‘Met dit nieuwe uniform krijgen de korpsen van alle 25 veiligheidsregio’s één uniforme uitstraling. Belangrijk, want zo is de brandweer straks in één oogopslag nog herkenbaarder voor burgers en collega-hulpverleners.’ Binnen Brandweer Brabant-Noord zijn dit jaar de nieuwe operationele uniformen uitgereikt aan medewerkers met een specifieke beroepsfunctie en de 24-uursdienst.
In 2024 heeft VRBN een bijdrage geleverd aan een schoner en daarmee veiliger leefmilieu door de transitie naar PFAS-vrij blusschuim af te ronden. VRBN is al lang terughoudend in het gebruik van blusschuim. Sinds 2019 zijn we bezig met de uitfasering van PFAS-houdend schuim. In 2024 hebben we extra inspanningen geleverd door al het PFAS-houdend schuimvormend middel van onze voertuigen te verwijderen. Dit heeft geleid tot een volledig PFAS-vrije brandweerzorg in Brabant-Noord. Begin 2025 worden de laatste functionele testen uitgevoerd vanwege de overstap naar een nieuw type blusschuim. Naast technologische aanpassingen hebben we ons handelingsperspectief voor de inzet van blusschuim herzien. Daarnaast hebben we in 2024 ons risicoprofiel in kaart gebracht in verband met de aanstaande vervangingsaanschaf van onze specialistische schuimbluseenheden. VRBN blijft ook in de toekomst zeer terughoudend omgaan met de inzet van milieuvreemde stoffen.
Elk jaar organiseren verschillende brandweerkazernes in onze regio een open dag. De kazerne opent dan letterlijk haar deuren voor publiek. Er komt veel publiek op af, van jong tot oud. Tijdens de open dag delen we kennis over brandveiligheid, staan we in verbinding met inwoners en trekken we nieuwe brandweervrijwilligers aan. Brandweer Brabant-Noord organiseerde in 2024 drie open dagen: Boekel, Vierlingsbeek en Zeeland.
Brandweer Nederland heeft een landelijk advies uitgebracht over het uitfaseren van het gebruik van sleutelkluizen en -buizen door de brandweer om toegang te krijgen tot een object. Van oudsher beschikt (en beheert) de brandweer over allerlei sleutels van objecten. Met het uitfaseren van deze werkwijze leggen we de verantwoordelijkheid voor toetreding tot gebouwen en terreinen terug bij de eigenaar en/of gebruiker. In 2024 hebben we een plan van aanpak gemaakt om deze uitfasering te realiseren. Hierbij zijn we goed in contact met de eigenaren van desbetreffende objecten en terreinen. We koersen op een uitfasering van de sleutelkluizen per 1 januari 2026.
Het werven van nieuwe brandweervrijwilligers stopt nooit. Naast dat we ook dit jaar zichtbaar waren met onze regionale wervingscampagne ‘Ga jij onverwacht de uitdaging aan?’, gingen we ook de bühne op met de landelijke campagne rondom vrijwilligheid. We hebben een actieve rol gehad in de totstandkoming hiervan. De beeldvormingscampagne ‘Gewone mensen, bijzondere inzet’ richtte zich erop om de onjuiste beeldvorming bij burgers over de brandweer te veranderen.
Veel mensen denken onterecht dat ze geen brandweervrijwilliger kunnen worden. Het beeld bestaat namelijk dat vrijwilligers 24/7 beschikbaar en groot en sterk moeten zijn. Dat klopt niet en daarom is er een landelijke campagne gestart om dat beeld te veranderen. Voor deze campagne is veel materiaal gemaakt, zoals een podcastserie ‘Vurige Verhalen’, video’s en foto’s.
In 2024 hebben we mede met de inzet van beide campagnes 59 nieuwe vrijwilligers in onze regio aangenomen.
In 2011 werd geconstateerd dat zorgorganisatie Dichterbij, waarvan er woonlocaties in Brabant-Noord liggen, beschikt over plekken waar cliënten ’s nachts niet in staat zijn om zichzelf in veiligheid te brengen in het geval van brand. De brandweer wilde deze situatie verbeteren. In samenwerking met Marieke Moorman, burgemeester van de gemeente Land van Cuijk en het bestuur van Dichterbij zijn afspraken gemaakt om de veiligheid te waarborgen. Zo moeten bewoners dezelfde veiligheid ervaren als thuis. Door intensieve samenwerking met het bedrijfsleven en het implementeren van effectieve risicobeheersingsmaatregelen, werd het mogelijk om het brandgevaar te verkleinen en te zorgen voor een veiligere omgeving zonder nachtelijk personeel. Inmiddels is de veiligheid aanzienlijk verhoogd en de opgedane kennis inspireert andere zorgorganisaties om vergelijkbare stappen te zetten. Het verhaal van Dichterbij laat zien dat brand niet altijd voorkomen kan worden, maar door het treffen van de juiste maatregelen hoeft het niet meer dodelijk te zijn.
Afspraken tussen VRBN, gemeenten en Brabant Water hebben bijgedragen aan de realisatie van een betrouwbare bluswatervoorziening, tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. In 2024 heeft de opdracht van het Algemeen Bestuur geleid tot de oprichting van een werkgroep. De werkgroep heeft in samenwerking met gemeenten en Brabant Water afspraken gemaakt over het beheer en onderhoud van brandkranen. Dit heeft geresulteerd in een overeenkomst tussen Brabant Water en de gemeenten, die in 2025 zal worden gesloten. In deze overeenkomst worden afspraken over beheer en onderhoud duidelijk vastgelegd. Deze afspraken zorgen voor een structureel en effectief onderhoudsproces voor brandkranen, waarbij Brabant Water de cyclische controles en lichte onderhoudswerkzaamheden verzorgt, en gemeenten verantwoordelijk zijn voor groter onderhoud. VRBN blijft een adviserende rol vervullen met betrekking tot de beschikbaarheid van bluswater bij ruimtelijke ontwikkelingen.
Onder de Omgevingswet vindt in het vergunningsverleningsproces meer afstemming tussen betrokken partijen plaats. Dit zorgt voor een meer integrale samenwerking tussen bevoegd gezag, ketenpartners en overige betrokkenen. In 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Onze adviezen in het kader van risicobeheersing zijn sindsdien gebaseerd op de nieuwe wet- en regelgeving, zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet werd verwacht dat de invoering gepaard zou gaan met meerkosten, maar door herprioritering en aanpassingen in onze dienstverlening zijn deze meerkosten binnen de huidige begroting opgevangen.
Sinds 2017 werken Brandweer Brabant-Noord en gemeenten met een Risicogerichte Toezichtstrategie Brandveiligheid voor gebouwen (RGT). Met deze strategie kwam er eenheid in het toezicht op brandveiligheid binnen de regio. Er wordt door een risicoclassificering van gebouwen in de regio getracht meer brandveiligheidswinst te behalen, door risicovollere objecten prioriteit te geven. Als aanvulling op deze manier van risicogericht toezichthouden, hebben in december 2024 verschillende collega’s van de sector Risicobeheersing de training ‘Risicogericht adviseren en toezichthouden’ gevolgd. Tijdens de training is er nog meer kennis en ervaring opgedaan. De training heeft daarmee bijgedragen aan een toenemende focus binnen de sector Risicobeheersing op dit onderwerp, wat gaat helpen om in de toekomst nog meer brandveiligheidswinst te kunnen behalen.
Als onderdeel van de Brandpreventieweken heeft Brandveilig Leven dit jaar deelgenomen aan de campagne “Ik laad Accuraat”. Deze campagne was gericht op het veilig laden en omgaan met fietsaccu’s. Steeds meer mensen maken gebruik van een e-bike of e-scooter, laden deze thuis op en dat brengt extra risico’s met zich mee. We zien dan ook een stijging van het aantal incidenten met elektrische fietsen en daarom is het van groot belang om bewustwording te creëren bij gebruikers. De campagne biedt eenvoudige en praktisch uitvoerbare tips en geeft inzicht in mogelijk risico’s.
Als onderdeel van de campagne hebben de medewerkers van Risicobeheersing ruim 100 fietsenhandelaren in de regio bezocht. Deze fietsendealers ontvingen van ons het campagnemateriaal, wat bestond uit een raamposter en flyers die aan (potentiële) klanten konden worden aangeboden. Daarnaast is er bij een aantal grote fietsenstallingen bagagelabels op elektrische fietsen achtergelaten. Op deze bagagelabels stond een QR code, waar de bestuurder van de elektrische fiets naar de website iklaadaccuraat.nl werd doorgeleid. Die website bevat gebruikstips rondom veilig laden én veilig omgaan met accu’s. Ook is er via social media aandacht besteed aan deze campagne.
Evert Jan de Beijer medewerker Brandveilig Leven: “Het was mooi om te zien dat in het goede gesprek met de fietsendealers het belang van deze campagne door alle fietsenhandelaren werd onderschreven. Er is nog veel onwetendheid onder de gebruikers over de mogelijke gevaren van verkeerd laden en de grote gevolgen daarvan.”
Gemeenten en brandweer hebben een gezamenlijke toezichtstrategie: de risicogerichte toezichtstrategie brandveiligheid. Hierin wordt in een cyclus van vier jaar de meest risicovolle objecten gecontroleerd en worden pandeigenaren gestimuleerd om brandveiligheid te vergroten. Lees hieronder wat we precies hebben gedaan.
adviezen gegeven aan gemeenten en omgevingsdiensten.
fysieke brandveiligheidscontroles uitgevoerd.
zelfscans zijn ingevuld die de brandveiligheid in gebouwen controleert.
toezichtbezoeken bij evenementen geweest, voorafgaand als tijdens de evenementen.
Seveso bedrijven zijn bezocht en minimaal één keer gecontroleerd. Dit zijn alle Seveso-bedrijven uit onze regio. Eerder werden dit Brzo-bedrijven genoemd.
Klik voor de cijfers per gemeente op de bullet in de kaart van regio Brabant-Noord.
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
Adviezen
Toezicht
Voorlichting
In het kader van informatiegestuurde veiligheid is in samenwerking met andere veiligheidsregio’s en deelname aan landelijke pilots een eerste strategisch risicobeeld ontwikkeld, wat in 2025 verder wordt verfijnd. Deze proactieve, datagestuurde aanpak vergroot de efficiëntie en effectiviteit van onze risicobeoordeling. Het strategisch risicobeeld helpt ons om trends en ontwikkelingen die de veiligheid in de regio beïnvloeden, beter te begrijpen. Dit stelt ons in staat om periodiek met bestuur en partners te overleggen over risico’s en benodigde maatregelen, om deze te verkleinen of de effecten te beheersen.
In 2024 hebben we vooruitgang geboekt in het versterken van de samenwerking met vitale en kolompartners. We hebben inzicht gekregen in hoe goed partners en de crisisorganisatie zijn voorbereid op crises en wat nodig is om de samenleving veerkrachtiger en zelfredzamer te maken. Tijdens georganiseerde sessies, waarin vitale en kolompartners waren vertegenwoordigd, is besproken welk beeld zij hebben bij de effecten en de impact van een risicotype en wat zij hebben gedaan om zich voor te bereiden op dit risico. Op basis van een analyse is beoordeeld wat er nodig is om de impact te beperken. Bij langdurige stroomuitval heeft dit bijvoorbeeld geleid tot het inzicht dat het aanwijzen en inrichten van fysieke informatiepunten binnen de gemeente helpt om contact met inwoners te behouden en hen langer zelfredzaam te houden. Daarnaast kunnen lokale coördinatiepunten hulpverleningsdiensten ondersteunen in het prioriteren van de hulpvraag, zelfs als portofoon- en semafoonverkeer niet meer mogelijk is. Lees ook het verhaal over langdurige stroomuitval.
Deze wijze van samenwerken heeft geresulteerd in een beter begrip van de uitdagingen en cruciale processen van onze partners en inzicht in elkaars belangen. Dit draagt bij aan een gezamenlijk gevoel van urgentie en draagvlak voor de gezamenlijke doelstelling: een veerkrachtige en weerbare samenleving. Het gezamenlijke proces is van groot belang voor een goede samenwerking voor en tijdens crises. Uiteindelijk streven we naar concrete resultaten, zoals handelingsperspectieven, actuele planvorming en nieuwe afspraken voor een betere voorbereiding op mogelijke verstoringen.
We hebben de veiligheid bij evenementen bevorderd door twee belangrijke ontwikkelingen. Ten eerste is er een training en praktische tool ontwikkeld die vergunningverleners van gemeenten in staat stelt om tekeningen en plattegronden van evenementen eenvoudiger en efficiënter te beoordelen. Dit heeft geleid tot snellere en nauwkeurigere vergunningverlening. Daarnaast hebben we, in samenwerking met de gemeenten in het Regionaal Overleg Evenementenveiligheid Oost-Brabant, een website ontwikkeld die handvatten biedt voor het veilig organiseren van evenementen. Deze website voorziet organisatoren van duidelijke richtlijnen en tools, wat de organisatie van evenementen veiliger maakt en bijdraagt aan een gestroomlijnd proces voor alle betrokken partijen.
Versterkte samenwerking heeft een efficiëntere en effectievere natuurbrandbeheersing bevorderd. Op provinciaal niveau zijn in 2024 de bovenregionale plannen voor natuurbrandbeheersing afgestemd en deze afstemming wordt in 2025 voortgezet. VRBN ondersteunt en faciliteert de gebiedscommissies, zodat gemeenten zelf actie kunnen ondernemen. Binnen VRBN wordt integraal aan deze maatschappelijke opgave gewerkt. Begin 2025 wordt gestart met een programmatische aanpak, waarbij integrale voorbereiding en advisering aan gemeenten centraal staan. Externe samenwerking wordt ook gestimuleerd door bijvoorbeeld cofinanciering van de procesbegeleider voor de gebiedscommissies door VRBN.
De versterking en professionalisering van de Calamiteiten Coördinatoren (CaCo’s) hebben geleid tot snellere en effectievere afstemming en actie, waardoor de organisatie sneller en adequater kan ingrijpen bij noodsituaties. De aanwezigheid van de CaCo’s op de meldkamer zorgt voor een snellere identificatie van dreigingen, het opstellen van dreigingsanalyses en het organiseren van versterking waar nodig, wat de respons op incidenten verbetert. Er is een personele uitbreiding binnen VRBN gerealiseerd zodat we de juiste deskundigheid hebben om onder andere deze (dreigings)analyses te kunnen maken.
Tweemaal per week vindt een afstemmingsoverleg plaats tussen de CaCo’s en diverse adviseurs crisisbeheersing om potentiële dreigingen tijdig te bespreken. Indien nodig kunnen direct aanvullende acties worden ondernomen. Dit overleg en de wekelijkse besprekingen met dienstdoende crisisfunctionarissen dragen bij aan een betere voorbereiding op incidenten.
Voor alle crisisfunctionarissen werden op 27 en 28 februari 2024 de Multi Vakdagen georganiseerd. Samen met Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost organiseerden wij deze dagen, die helemaal in het teken stonden van de wereld van crisisbeheersing. Het programma bestond uit een afwisselend en leerzaam programma met verschillende workshops. Veel partners waren aanwezig, meldkamer Oost-Brabant, Brandweer, Defensie, Rode Kruis Nederland, ProRail, Waterschap Aa en Maas, Waterschap De Dommel en GHOR. Vragen als: “Hoe werken we samen?” en “Welke afwegingen maak je tijdens een crisis?”, kwamen aan de orde. De opkomst was groot, circa 300 crisisfunctionarissen waren aanwezig om te leren, te netwerken en kennis te delen.
Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) maakte een aantal podcasts over ‘op zoek naar goed crisisleiderschap’. Over welke competenties zouden alle crisisleiders moeten beschikken? Onze directeur Marie-Louise van Schaijk gaf in aflevering 6 ‘Reflectie op crisisleiderschap’ antwoord op deze vraag en vertelde welke vraag iedere crisisleider zichzelf zou moeten stellen.
‘Bij een crisis willen mensen in eerste instantie houvast en vinden ze het prettig dat een leider opstaat die richting mee geeft’, zegt Van Schaijk. Op basis van haar eigen ervaringen reflecteert Van Schaijk op de hoofdpunten uit de afleveringen en de staat van crisisleiderschap in Nederland. Tot slot kijken ze tijdens het gesprek vooruit naar de toekomst: wat zien we op ons afkomen en wat gaat dat van crisisleiderschap vragen?
De aard, omvang, complexiteit en duur van crises nemen steeds verder toe, waardoor een ‘one-size-fits-all’ aanpak niet meer volstaat. Maatwerk, in samenwerking met partners, is noodzakelijk en vraagt van crisisfunctionarissen het vermogen om snel te anticiperen op situaties, te werken in wisselende coalities en in teams met wisselende samenstellingen. VRBN heeft zich in 2024 ingezet voor de verdere professionalisering en flexibiliteit van onze crisisfunctionarissen, crisisteams en het bestuurlijk, beleidsmatig en operationeel niveau.
Verdere versteviging van de kwaliteit van crisisfunctionarissen
De professionalisering en flexibiliteit van onze crisisbeheersing zijn versterkt door beter inzicht in de kwaliteitseisen, deelname en geoefendheid van onze medewerkers. Dankzij de vernieuwing van het crisisplan hebben we extra geoefend met flexibele opschaling en scenario-denken. Ook hebben we waardevolle input verzameld door in samenwerking met alle partners de behoeften voor de komende jaren in kaart te brengen. Dat stelt ons in staat om gerichte en vakbekwame trainingen te ontwikkelen. De leer- en evaluatiepunten van de grote brand bij Vice Versa in Oss zijn verzameld en vertaald naar concrete verbeteringen in procedures, opleidingen en oefeningen.
Meer aandacht voor nafase bij incidenten
Het proces na een incident (de nafase) is verbeterd door meer inzicht en begrip te creëren over op welke manier operationele diensten en de gemeente beter kunnen ondersteunen. Er is geïnvesteerd in meer bewustzijn over de multidisciplinaire verantwoordelijkheid in de voorbereiding op de nafase. Waar Bevolkingszorg initiatiefnemer is, kunnen de crisisfunctionarissen en de gemeente niet zonder input en inzichten van andere kolommen en partners. De werkwijze en verantwoordelijkheden zijn toegelicht en besproken in diverse (M)OTO-activiteiten en overleggen.
Meer standaardisatie en uniformering crisisfunctionarissen GHOR
Het handboek dat de GHOR heeft opgesteld voor interne en externe crisisfunctionarissen zorgt voor een efficiëntere en effectievere crisisbeheersing, waarbij alle crisisfunctionarissen goed voorbereid en met een gemeenschappelijk begrip kunnen optreden bij noodsituaties. Het handboek heeft tevens bijgedragen aan de uniformering en professionalisering van de GHOR door een gestandaardiseerde werkwijze te bieden voor zowel de voorbereiding als de uitvoering tijdens incidenten. In het handboek zijn zowel de landelijke als regionale afspraken vastgelegd. Het fungeert als handboek, inwerkboek en is direct inzetbaar tijdens incidenten.
Hoe is het om te werken bij een veiligheidsregio en welke mogelijkheden zijn er? In samenwerking met buurregio Brabant-Zuidoost organiseerden we in april de eerste editie van de Studentendag. 40 enthousiaste studenten van de opleiding Integrale Veiligheidskunde en Bestuurskunde van Avans Hogeschool kregen een kijkje in de keuken bij de veiligheidsregio. In korte tijd leerden ze het veiligheidsdomein goed kennen. Diverse samenwerkingspartners waren aanwezig; brandweer, politie, defensie, meldkamer, gemeente Heusden, GHOR Midden en West-Brabant, GHOR Brabant-Zuidoost, netwerkmanagement en bestuurs- en managementadvisering. Met de organisatie van een Studentendag maken we het voor studenten toegankelijker om onze organisatie te leren kennen en te ontdekken welke stageplekken en banen er zijn. Dit draagt bij aan een goede verbinding met het onderwijs.
In de zomer van 2024 werd het Regionaal Zorgrisicoprofiel Brabant Midden-West-Noord vastgesteld. Dit profiel beschrijft vier incidenttypes die de grootste kans hebben in onze regio om de zorgvoorzieningen te kunnen verstoren, zoals elektriciteitsuitval, ICT- of data-uitval, cyberaanvallen en infectieziekten. Dit zorgrisicoprofiel helpt de zorgketen zich individueel, maar vooral ook gezamenlijk, voor te bereiden op deze andersoortige crises. Er is een uitvoeringsprogramma opgesteld om samen met GHOR Brabant-Zuidoost de aanbevelingen uit te voeren.
Met de oprichting van een zogenaamd “Wit Informatieknooppunt” (WIK) kan een betere oordeelsvorming en effectievere aanpak van gezondheidsrisico’s plaatsvinden. Versterkte samenwerking en voorbereiding van de zorgketen op onverwachte en complexe incidenten hebben de veerkracht van de zorgsector in de regio aanzienlijk vergroot. Het vastgestelde zorgrisicoprofiel draagt bij aan een beter inzicht in de specifieke risico’s voor de zorgsector, waardoor zorginstellingen zich zowel individueel als gezamenlijk beter kunnen voorbereiden op crises.
Het handboek dat de GHOR heeft opgesteld voor interne en externe crisisfunctionarissen zorgt voor een efficiëntere en effectievere crisisbeheersing, waarbij alle crisisfunctionarissen goed voorbereid en met een gemeenschappelijk begrip kunnen optreden bij noodsituaties. Het handboek heeft tevens bijgedragen aan de uniformering en professionalisering van de GHOR door een gestandaardiseerde werkwijze te bieden voor zowel de voorbereiding als de uitvoering tijdens incidenten. In het handboek zijn zowel de landelijke als regionale afspraken vastgelegd. Het fungeert als handboek, inwerkboek en is direct inzetbaar tijdens incidenten.
Bekijk het jaarverslag via de link: GHOR jaarverslag 2024
Ook in het huisvestingsplan geven we invulling aan de duurzaamheidsambitie van de veiligheidsregio. Daar zijn ook extra middelen voor beschikbaar gekomen om hier concrete stappen in te zetten. In 2024 zijn de duurzaamheidsplannen van Materieel en Huisvesting voortkomend uit de duurzaamheidsambities van de veiligheidsregio voortgezet. Tevens is er een Adviseur Duurzaamheid aangenomen om deze ambities te helpen realiseren. Achter de schermen wordt hard gewerkt om de CO2-footprint en het energieverbruik van de organisatie in kaart te brengen. Deze nulmeting dient als vertrekpunt om onze ambities op termijn te verwezenlijken. De gerenoveerde kazernes Vierlingsbeek en Sint-Anthonis hebben een zeer goed energielabel gekregen. Dit is een mooie bevestiging van het geleverde werk van onze betrokken collega’s en partners, én een bevestiging dat we op de goede weg zitten. In de tussentijd zijn ook de eerste elektrische dienstvoertuigen geleverd en zijn de volgende stappen gezet voor een verdere graduele elektrificatie van onze dienstvoertuigen met een passende laadinfrastructuur. Samen gaan we voor duurzaam!
De activiteiten uit het beleidsplan 2024-2027 kregen in de loop van het jaar steeds meer vorm. Op ons nieuwe platform bundelen we de resultaten en verhalen uit onze dagelijkse praktijk. Dit platform is net als het beleidsplan opgedeeld in onze vier belangrijkste thema’s en ambities voor 2024 – 2027. Door praktische en concrete voorbeelden en verhalen uit de dagelijkse praktijk te belichten, krijg je een snelle indruk van de thema’s en ambities. Met deze activiteiten en stappen wordt duidelijk hoe wij invulling geven aan ‘veerkracht en veiligheid’. Bekijk de website en volg de updates.
In 2024 vonden de verkiezingen plaats voor een nieuwe ondernemingsraad (OR) en hebben zij zich geïnstalleerd. Onze nieuwe OR bestaat voor een deel uit nieuwe leden en een deel is al bekend met het werk. In de maanden na de start hebben we als organisatie geïnvesteerd in het ondersteunen en trainen van onze nieuwe leden. We hebben daarnaast de focus gelegd op het goed in kaart brengen en structureren van de interne processen. Ook is er een nieuw ambtelijk secretaris gestart.
In 2024 hebben we een newsroom opgezet, wat heeft bijgedragen aan een verbeterde communicatie en een verhoogde responsiviteit op regionale ontwikkelingen. Door omgevingsanalyses en actieve webcare hebben we beter inzicht gekregen in wat er speelt binnen onze regio en onder de inwoners. Hierdoor kunnen we onze communicatie effectiever afstemmen, proactief content creëren en een dialoog aangaan met onze stakeholders. De newsroom helpt ons ook om externe issues eerder te signaleren, intern te bespreken en sneller te reageren. Deze professionalisering van onze woordvoering zorgt ervoor dat we consistent en accuraat kunnen communiceren. Om dezelfde kwaliteit buiten kantooruren te waarborgen, is in oktober een nieuw mediapiket gestart. Dit piket, dat 24/7 bereikbaar is voor media en interne doelgroepen, bestaat uit speciaal opgeleide woordvoerders die bij incidenten de website www.brabantalert.nl updaten. Meer hierover lees je in het verhaal over Brabant Alert.
Met deze stappen hebben we onze capaciteit vergroot om effectief en tijdig te communiceren, wat bijdraagt aan een betere informatiestroom en samenwerking met onze gemeenschap en partners.
De huidige locatie van Veiligheidsregio en Brandweer Brabant-Noord aan de Vogelstraat in ’s-Hertogenbosch wordt verbouwd en flink uitgebreid. Deze plek vormt het thuishonk voor de 24-uursdienst en brandweervrijwilligers van ‘s-Hertogenbosch. Ook gaat het pand dienstdoen als regionale ontmoetingslocatie met een diversiteit aan werkplekken en overlegruimten voor medewerkers van Veiligheidsregio Brabant-Noord. Er komen verschillende werkplaatsen, een logistiek centrum en de testbaan waar onze brandweermensen deelnemen aan het Periodiek Preventief Medisch Onderzoek (PPMO).
Brandweer ’s-Hertogenbosch blijft operationeel en daarom worden alle bouwwerkzaamheden gefaseerd uitgevoerd. In 2024 is de bouw gestart en in oktober is de eerste fase opgeleverd, de uitbouw van de remise. Volgens planning wordt onze nieuwe locatie in het derde kwartaal van 2025 opgeleverd. Meer informatie lees je op onze website.
Gezondheids- en welvaartsziekten zullen de komende jaren een probleem vormen voor de maatschappij en organisaties. Door verschillende redenen zoals de toenemende werkdruk, vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt voelen werkgevers de noodzaak om structureel aandacht te besteden aan medewerkers die met plezier, gezond en gemotiveerd hun werk kunnen blijven doen. Afgelopen jaar zijn wij actief aan de slag gegaan met ‘Duurzame Inzetbaarheid’. Dat doen we door middel van een programma waardoor dit thema afgelopen jaar en de komende jaren extra aandacht krijgt. De laatste maanden van 2024 hebben we geïnventariseerd wat er al speelt op dit thema binnen onze organisatie, door middel van het versterken van het interne netwerk hebben we nu goed inzichtelijk waar nog kansen liggen voor de komende jaren. Er is een programmaplan geschreven en we zijn we gestart met het opzetten van een vitaliteitsprogramma. In 2025 werken we hier verder aan. Daarnaast zijn we initiatiefnemer van het opzetten van het landelijk netwerk Duurzame inzetbaarheid. Op die manier werken we op verschillende niveaus samen om van elkaar te leren, kennis te delen en mogelijk thema’s samen op te pakken.
Het ministerie van Justitie & Veiligheid (J&V) heeft een herbeoordeling van de vitale processen binnen de sector Openbare Orde & Veiligheid uitgevoerd. Een dergelijke herbeoordeling vindt eenmaal in de vier jaar plaats. De communicatie met en tussen hulpdiensten middels 112 en C2000 was al als een vitaal proces aangemerkt. Er ligt een voornemen om de minister van J&V een aantal andere processen binnen de veiligheidsregio’s ook als vitaal aan te merken. Inzet van de brandweer is er daar een van. De verwachting is dat de minister hier in de eerste helft van 2025 een besluit over neemt. De veiligheidsregio’s zijn actief bij dit traject betrokken. Het ministerie van J&V gaat in samenspraak met de veiligheidregio’s in 2025 bepalen wat hiervan dan de consequenties zijn en welke acties hieruit volgen.
Om de informatievoorziening en werkprocessen verder te ontwikkelen, werken we aan het programma Informatiegestuurd Werken. Het programma werkt vanuit twee centrale principes: zicht op organisatie en zicht op risico’s. Langzaam nadert het programma zijn einde en worden de resultaten neergezet en overgedragen aan de beheerorganisatie.
Het programma bestaat uit vier deelprogramma’s gericht op de ontwikkeling van geo-informatievoorziening, kernregistraties, intelligence en zaakgericht werken. In 2024 hebben we in het programma mooie concrete stappen gezet:
Zaakgericht werken wordt verder uitgerold binnen de organisatie. We gaan onderzoeken hoe we onze informatie beter kunnen delen met onze partners. Daarnaast brengen we de werkprocessen verder in kaart zodat we deze met de juiste applicaties kunnen ondersteunen, en het op een juiste manier wordt geadopteerd door de organisatie. Op deze manier werken we toe naar informatiegestuurde veiligheid.
Hieronder lees je de financiële verantwoording, onder voorbehoud van instemming van accountant en bestuur.
Langdurige stroomuitval is één van de risico’s waar we ons, samen met onze partners, op focussen binnen het thema Continuïteit van de Samenleving. “Het doel daarvan is dat we de samenwerking met en tussen onze partners bevorderen in de voorbereidende fase op deze en andere risico’s en dreigingen. Door het opbouwen en onderhouden van een netwerk op operationeel, tactisch en strategisch niveau weten we elkaar te vinden en hebben we inzicht in elkaars belangen en afhankelijkheden. We creëren samen een eenduidig beeld van effecten per risico en wisselen relevante gegevens en informatie uit”, vat Claudia van Megen – Strategisch adviseur netwerkmanagement VRBN – samen.
Hierdoor zijn wij als crisisorganisatie en partners in staat prioriteiten te stellen en keuzes te maken bij de voorbereiding op crises. Dit kan leiden tot (nieuwe) afspraken, plannen, geo-kaarten en analyses met partners zoals onder andere GHOR, Politie, Bevolkingszorg en vitale partners als Prorail, de Waterschappen, Gasunie, Enexis en gemeenten.”
Waarom langdurige stroomuitval een thema is waar we ons extra op voor willen bereiden, net als onder andere extreem weer en militaire dreiging? Van Megen: “Het is geen kwestie van óf maar wanneer we geconfronteerd worden met langdurige stroomuitval. Daarnaast heeft dit risico een enorme impact op inwoners, bedrijven en organisaties. Bij zo’n complexe crisis kunnen we niet meer terugvallen op de overheid. Ter beeldvorming: de meest vitale processen raken verstoord. Denk aan communicatie, verkeer en vervoer, financieel betalingsverkeer, watermanagement, toevoerproblemen van brandstof en mogelijk ook drinkwater. Dit betekent concreet dat veel bedrijven geen productie en leveranties meer hebben. En dat inwoners dus zonder warmte, licht, en op termijn ook levensmiddelen kunnen komen te zitten. Een groot aantal essentiële diensten zoals de gezondheidszorg, maar ook hulpverlening is afhankelijk van stroom; deze raken dus ook ernstig verstoord. We zullen dan creatief moeten zijn bij het vinden van nieuwe oplossingen en ons als organisatie en inwoners veerkrachtig moeten opstellen.”
De grootste zorg voor de crisisorganisatie zit ‘m in de uitval van communicatiemiddelen, aldus Van Megen. “Inwoners kunnen op dat moment niet meer 112 bellen, huisartsen of ziekenhuis zijn niet meer bereikbaar, evenals brandweer en politie. De communicatie tussen de diensten onderling en tussen de meldkamer en de diensten valt ook weg. We zijn dus volledig teruggeworpen op onszelf en onze directe omgeving en moeten de hulp fysiek gaan inrichten. Organisaties gaan weer terug naar papier en pen en mensen moeten terug naar het zorgen voor zichzelf en elkaar. Hiervoor zijn al allerlei bewustwordingscampagnes opgericht, zoals het aanschaffen van noodpakketten.” Er is echter méér nodig, stelt Van Megen. “Binnen het thema Weerbare Samenleving richten we ons vooral op het in gang zetten van bewustwording en gedragsverandering. Het thema Weerbare Samenleving wordt – vooral onder druk van de geopolitieke dreigingen – nu landelijk op aangeven van het NCTV onder alle partners uitgerold en uitgewerkt.”
Eén van die partners is de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Bij langdurige stroomuitval is de eerste taak van de gemeente om informatie te verstrekken en inwoners een handelingsperspectief te bieden. Peggy Wagemans, Adviseur crisisbeheersing en bevolkingszorg vertelt namens de gemeente: “Door het scenario uit te werken van langdurige stroomuitval voor de gemeenten in onze veiligheidsregio, merken we dat dit een complex vraagstuk is. Je hebt te maken met zoveel factoren en onzekerheden. Neem het jaargetijde. Als huisvuil door stroomuitval niet kan worden opgehaald, is dat in de zomer een groter probleem dan in de winter. En zo zijn er veel meer factoren waar we vooraf goed over na moeten denken.”
Juist omdat we een dergelijke crisissituatie nog nooit hebben beleefd, zijn er veel vragen die ook bij de gemeente ‘s-Hertogenbosch leven. “Ons doel is vooral om te zorgen dat mensen niet worden overvallen door langdurige stroomuitval. Want er kan heel veel wél als de stroom uitvalt, maar je moet het op een andere manier doen. Juist daarom brengen we onze netwerken nu goed in kaart en proberen we elkaar als kolompartners te versterken, door nog meer samen te werken. Onze belangen zijn immers hetzelfde: we willen onze inwoners bijstaan. Samen denken we daarom na over vragen als ‘Hoe en waar richten we fysieke informatiepunten in?’ en: ‘Hoe zetten we noodstroomaggregaten slim in?’. Verder houden we ons bezig met het managen van de verwachtingen. Je kunt wel samen een noodnetwerk opzetten, maar moet je ook realiseren dat het anders en trager zal werken.”
Uit de bijeenkomsten van het afgelopen jaar, waar zowel kolompartners als vitale partners bij aanschoven, spreekt voor de gemeente ‘s-Hertogenbosch een duidelijke boodschap: “We zijn ons allen doordrongen van het feit dat we iets moeten doen, en dat we daarover gericht moeten communiceren. Het is belangrijk dat mensen niet in paniek raken, of juist andersom; dat ze denken dat het ons niet gaat overkomen dat we dagenlang zonder stroom komen te zitten.”
Volgens Rob van Hoof, Coördinator Crisismanagement bij Enexis, zitten veel mensen nog in die ‘ontkenningsfase’. “Het risico dat we te maken krijgen met langdurige stroomuitval is de afgelopen jaren toegenomen. We zijn vandaag de dag grotendeels afhankelijk van elektriciteit als energiedrager. Dus des te belangrijker dat mensen zich bewust worden dat het geen vanzelfsprekendheid is dat er 230 volt uit het stopcontact komt.” De sessies die Enexis afgelopen jaar bijwoonde, dragen daar volgens Rob zeker aan bij. “Ik zeg altijd: ‘denk een paar treden dieper bij de uitval van elektriciteit. Simpelweg een aggregaat inzetten is ook maar een tijdelijke oplossing. Want uiteindelijk moet daar brandstof in, en tanken gaat bij stroomuitval niet meer. Worden aggregaten überhaupt getest? Wat sluiten we er vooral wel of niet op aan? Allemaal zaken waar we samen over na moeten denken.”
Enexis doet er als regionaal netbeheerder alles aan om het regionale net ‘up and running’ te houden. “Is er graafschade of brand in een station, dan zijn we aan zet. Maar het is wat anders als er sprake is van onbalans in het elektriciteitsnet; dan zijn we afhankelijk van de landelijk netbeheerder, TenneT. Samen met VRBN en de andere partners, kijken we wat we bij een black-out scenario wél voor elkaar kunnen en moeten betekenen. Samen doen we er alles aan om de maatschappelijke impact tot een minimum te beperken. Op dit moment is er – naast het Nationaal Crisisplan Elektriciteit – nog geen specifieke planvorming, maar door de bijeenkomsten weten we nu wel hoe we samenwerken als er sprake is van een crisissituatie. We weten elkaar te vinden en wat we van elkaar mogen verwachten op operationeel, tactisch en strategisch vlak.”
“Informatiegestuurd werken betekent kortgezegd dat je data gaat gebruiken in je manier van werken. Onze nieuwe geo-omgeving kun je zien als een veiligheidsinformatie-knooppunt. Door talloze informatie van al onze partners bij elkaar te brengen op één platform, kunnen we risico’s overzichtelijk – letterlijk en figuurlijk – in kaart brengen. Dat zorgt dat we niet alleen vanuit ons onderbuikgevoel handelen, maar ook op basis van informatie en data. Door al die data te analyseren kunnen we risico’s inschatten én aanpakken”, begint Paul de Vet, Sectorhoofd Crisisbeheersing en Rampenbestrijding (C&R).
De nieuwe geo-omgeving is niet alleen voor de meldkamer, calamiteiten-coördinatoren en onze brandweervrijwilligers op locatie een handig hulpmiddel. “Ook de afdeling Risicobeheersing heeft veel baat bij de informatie op MapGallery. Denk bijvoorbeeld aan de mensen die brandveiligheidsadviezen moeten opstellen en risicobeoordelingen moeten maken. Ook voor hen is het handig om in dit systeem alle beschikbare informatie rondom een pand of gebied inzichtelijk te hebben.”
Wat de burger merkt van de implementatie van de nieuwe geo-omgeving? Volgens De Vet zorgt beter zicht op de risico’s dat onze dienstverlening verbetert. “We kunnen bij een melding beter inschatten wat de situatie is en daardoor bijvoorbeeld sneller of adequater werken. Is er bijvoorbeeld in een gebied een overstromingsrisico, dan weten we dankzij de gedetailleerde kaarten welke kwetsbare objecten er zich in dat gebied bevinden. Dit maakt het makkelijker om voorbereidingen te treffen.”
De data die zichtbaar is binnen MapGallery, komt van diverse bronnen. Eén grote belangrijke bron is GEO4OOV. “Veel partijen stellen hun informatie via dit landelijke systeem beschikbaar aan de veiligheidsregio’s: van Rijkswaterstaat tot energiemaatschappijen leveren data aan bij GEO4OOV. De bronhouder is zelf verantwoordelijk voor de actualiteit van de informatie en werkt indien nodig data bij. Naast de informatie van externe bronnen, maken we soms ook zelf een kaartlaag aan met informatie die wij beschikbaar hebben.” Alle data is in MapGallery verwerkt in thematische kaartlagen. “Er is bijvoorbeeld een laag die alle brandkranen in een gebied toont, maar ook een laag met alle overstromingsprofielen of hoogspanningsmasten. Op de digitale plattegrond kun je naar behoefte de lagen aan en uit zetten die je wil zien.”
Het systeem werd in 2024 opgeleverd. “Voorheen werkten we ook met een geografisch informatiesysteem, maar dan per afdeling. Nu gebruiken we één systeem voor de hele organisatie. De volgende stap is dat we vanuit ons systeem ook partners, zoals gemeenten en waterschappen, gaan bedienen met deze waardevolle data. Het is een wisselwerking; zij kunnen zowel informatie aanleveren als bij ons ophalen.”
MapGallery is als organisatiebreed platform met kaartlagen voor zowel risico- als crisisbeheersing een grote meerwaarde voor VRBN, vindt ook Coen Wessels. Als projectleider Geo-ICT zet hij zich – samen met de projectgroep – al drie jaar in voor projecten binnen het programma informatiegestuurd werken. “Een integrale informatievoorziening is één van de pijlers binnen dit programma. MapGallery zorgt voor een snelle ingang naar waardevolle informatie. Door kaartlagen over elkaar te leggen, zie je hoe het ene thema zich verhoudt ten opzichte van het andere thema. Er zijn ook luchtfoto’s beschikbaar, die ook veel nuttige informatie geven. En je kunt schuin van boven naar objecten kijken, waardoor je bijvoorbeeld kunt zien wat er zich vóór of achter een pand bevindt. Dat is voor collega’s van Risicobeheersing belangrijk, zoals bij het beoordelen van vergunningsaanvragen.”
Projectleider Wessels kijkt met een goed gevoel terug op de implementatie, die in 2024 plaatsvond. “Deze geo-omgeving is in overleg met de hele organisatie ingericht en uitgerold. Het systeem wordt daardoor breed gedragen. En dat is precies het doel van het programma informatiegestuurd werken; dit heeft ervoor gezorgd dat we in de volle breedte veel meer integraal omgaan met informatie. Dit project laat goed zien hoe je vanuit verschillende behoeften tot één systeem kunt komen waarin informatie voor tal van gebruikers wordt gebundeld en ontsloten. Het is een succesvol voorbeeld van hoe we steeds meer over sectoren heen aan het werken zijn binnen onze organisatie.”
Elektriciteitsuitval, een heftige storm of grote brand: het zijn calamiteiten waar wij als veiligheidsregio 24/7 paraat voor staan. Alle informatie hoe inwoners zich op een dergelijke ramp of incident kunnen voorbereiden, is nu gebundeld op Brabant Alert. Strategisch communicatieadviseur VRBN Bas Sturkenboom licht toe: “We geven mensen een handelingsperspectief, zodat ze weten wat ze moeten doen bij een incident, maar ook hoe ze zich kunnen voorbereiden op mogelijke crises. Maar ook hoe ze elkaar kunnen helpen. Dat is in de huidige tijdsgeest extra belangrijk, met alle dreigingen en onzekerheden die er op dit moment zijn.”
Naast een gedegen voorbereiding op een mogelijke crisis, willen en moeten inwoners snel geïnformeerd worden bij een acute dreiging. Tijdens een incident wordt op Brabant Alert procesinformatie van de hulpdiensten gedeeld. Bijvoorbeeld als de brandweer blust of metingen verricht. “Met foto’s kunnen we nog duidelijker voor inwoners weergeven wat er speelt. Daarbij informeren we mensen wat ze zelf kunnen of moeten doen bij een dergelijke calamiteit.”
Het delen van deze informatie is misschien niet nieuw, wél dat dit overzichtelijk op één plek gebeurt. “We hebben gemerkt dat de huidige kanalen, zoals een gemeentesite, bij echt grote incidenten niet ingericht zijn op veel bezoekers in korte tijd. De nieuwe site is daar wél op berekend. Het is een betrouwbaar platform waar alle gemeenten en de hulpdiensten in zowel Brabant-Noord als Brabant Zuidoost 24/7 hun crisisinformatie kunnen delen.” Sturkenboom fungeerde als verbinder tussen alle partijen die bijdroegen aan Brabant Alert: intern en extern. “De site is écht het resultaat van teamwork van allerlei professionals binnen en buiten onze organisatie die hard hebben samengewerkt om dit te realiseren.”
Bij een NL Alert in de regio wordt voortaan automatisch naar Brabant Alert verwezen. “Met deze site voorzien we onze inwoners van de juiste informatie. Je wilt immers niet afhankelijk zijn van commerciële partijen als Facebook en X. Soms zit informatie over een incident achter een betaalmuur van een krant; we horen dat mensen dit frustrerend vinden. Brabant Alert wordt vanuit de hulpdiensten gevuld: snel, betrouwbaar en gratis”, aldus Demi van Roij, Coördinator Crisiscommunicatie bij Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. Het initiatief voor de nieuwe site kwam een paar jaar geleden vanuit deze regio. “We hebben onze collega’s van Brabant-Noord gevraagd aan te haken; ze zijn méér dan enkel onze buurregio. We werkten al veelvuldig samen en delen dezelfde meldkamer. Daarnaast hadden bij dit project een gezamenlijk belang. Samen wilden we Brabant Alert goed lanceren. Ondanks een goede samenwerking, liepen we ook tegen verschillen in de organisaties aan. Gebruik je wel of geen afbeeldingen in een melding? Wat zijn de afspraken met de pers? Voor de inwoners moet het niet uitmaken dat we onderling soms een verschillende aanpak hanteren. Zij weten vaak niet eens tot welke veiligheidsregio ze behoren. Brabant Alert is voor bijna alle Brabanders. Bijna, want de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant is nog niet volledig meegenomen in de communicatie. Daar streven we wel naar. Daarom zeggen we: dit project is niet op 1 oktober 2024 gestopt. De samenwerking breidt zich alleen maar verder uit.”
Ook Mariëtte van Lith, communicatiemedewerker VRBN, kijkt terug op een intensieve samenwerking én blikt vooruit op de doorontwikkeling van de site. “Er zijn veel mensen betrokken bij het vullen van de site, zoals collega’s van Bevolkingszorg, Communicatie en I&A. We zijn allemaal getraind om de berichten op dezelfde eenduidige manier op te stellen en te plaatsen. Daarbij werken we volgens dezelfde structuur. Ondanks dat we al heel goed letten op bijvoorbeeld het taalgebruik, willen we Brabant Alert nóg meer digitaal toegankelijk maken. Bijvoorbeeld voor mensen die doof zijn of Nederlands als tweede taal hebben. Zo onderzoeken we momenteel of we bepaalde handelingsperspectieven in een videoboodschap kunnen weergeven. Ook kijken we of het mogelijk is om een AI-zoekbot te implementeren.”
Van Lith benadrukt dat de site continu in doorontwikkeling is en samen het functioneren wordt geëvalueerd. “Er is altijd verbetering mogelijk, ondanks de positieve reacties die we nu al krijgen. We blijven kijken wat de inwoners van onze regio’s nodig hebben, en hoe we hen daarin kunnen voorzien.” Inmiddels is er ook een Brabant Alert-app in ontwikkeling. Deze zal binnenkort live gaan. De app bevat alle informatie van de site Brabant Alert. Daarnaast kunnen gebruikers aangeven of ze push-notificaties willen ontvangen over incidenten op hun eigen live-locatie. Maar ook van andere locaties door middel van postcodes, bijvoorbeeld om gewaarschuwd te worden als er iets speelt bij het ouderlijk huis of kantoorpand in de buurregio. “Tot slot zijn we samen met Midden- en West-Brabant op zoek naar een manier om via Brabant Alert echt alle inwoners van Brabant te kunnen voorzien van informatie. Zij hadden al een dergelijke website en werken hier al jaren succesvol mee. We streven er wel naar om dit Brabant breed te doen en Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant staat daar ook zeker voor open.”
